Việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất không chỉ góp phần nâng cao giá trị gia tăng của cá tra mà còn đưa thế mạnh sản xuất hướng đến phát triển bền vững.
Những năm gần đây, ngành cá tra Việt Nam gặp nhiều khó khăn trong sản xuất và xuất khẩu do tác động của biến đổi khí hậu, dịch bệnh trên cá, chi phí sản xuất cá nguyên liệu cao; rào cản kỹ thuật và quy định chặt chẽ từ các thị trường xuất khẩu…
Do đó, việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất không chỉ góp phần nâng cao giá trị gia tăng của cá tra mà còn từng bước đưa thế mạnh sản xuất hướng đến phát triển bền vững hơn.
Mô hình nuôi cá tra công nghệ cao của Công ty Cổ phần Nam Việt được triển khai vào đầu năm 2019, tại xã Bình Phú, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang. Với diện tích 600 ha, tổng vốn đầu tư 4.000 tỷ đồng; Dự án này được chia thành 2 khu.
Trong đó, khu sản xuất giống cá tra chất lượng cao 3 cấp có diện tích 150 ha, vốn đầu tư 1.000 tỷ đồng; Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao nuôi trồng thủy sản và nuôi cá tra thương phẩm, diện tích 450 ha, vốn đầu tư 3.000 tỷ đồng. Hiện nay, mô hình này đã đi vào hoạt động và có sản phẩm trên thị trường.
Theo ông Đoàn Tới, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Nam Việt (NAVICO), vùng sản xuất giống cá tra chất lượng cao 3 cấp sản xuất khoảng 360 triệu con giống cá tra chất lượng cao mỗi năm phục vụ cho các vùng do Công ty nuôi và cung cấp ra thị trường.
Đối với vùng nuôi cá tra thương phẩm, mỗi năm sản xuất 200.000 tấn cá tra nguyên liệu để chế biến xuất khẩu. Toàn bộ vùng nuôi được đầu tư trang thiết bị hiện đại; Với công nghệ sục khí nano và xúc tác nung để xử lý nước trong ao, không cần xả nước ao ra môi trường, không cần nạo vét, hút bùn đáy ao bằng phương pháp cơ học như trước đây…
Theo ông Tới: “Không có quốc gia nào xuất khẩu nhiều như nước ta, nếu có thì cũng rất ít; Thứ hai là về chất lượng công nghệ; Thứ ba là giá cả không thể cạnh tranh với Việt Nam.
Chúng tôi nuôi theo cách này, theo chu trình kép hoàn toàn khép kín, từ phân cá chúng tôi thu hồi để làm phân hữu cơ, một phần mặt nước chúng tôi tạo ra điện mặt trời, chúng tôi tận dụng năng lượng mặt trời. Sử dụng mọi thứ mà không từ bỏ bất cứ thứ gì; Từ các sản phẩm phụ từ cá thu hồi, chúng tôi tạo ra các sản phẩm chất lượng cao với giá trị rất cao, vài chục USD/kg. Đây là vùng nuôi điển hình, khách hàng của chúng tôi từ khắp nơi trên thế giới, từ năm châu lục đã đến đây, họ rất ngưỡng mộ”.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết, trước đây, cá tra thương phẩm chỉ lấy 30% thịt phi lê để xuất khẩu, phần còn lại chủ yếu là phế phẩm dùng làm thức ăn chăn nuôi, một phần đầu được bán ra nước ngoài. Ngoài giá rất rẻ, nhiều phụ phẩm thậm chí còn bị vứt bỏ. Tuy nhiên, những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp ở ĐBSCL, trong đó có Công ty Cổ phần Nam Việt đã đầu tư công nghệ vào khâu chế biến sâu, tạo ra các sản phẩm có giá trị cao như dầu ăn, collagen, gelatin… làm tăng giá trị gia tăng của cá tra.
Đồng thời, xây dựng thành công mô hình vùng nuôi liên kết và duy trì các hộ vệ tinh cung cấp giống, tổ chức quy trình sản xuất khép kín với các nhà máy ứng dụng công nghệ hiện đại, cao vào sản xuất và chế biến.
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đánh giá cao mô hình sản xuất cá tra công nghệ cao này của các doanh nghiệp, từ đó tạo bước tiến trong phát triển chuỗi giá trị ngành cá tra; đặc biệt là đột phá về công nghệ chế biến sâu, chủ động nguồn nguyên liệu sạch, đa dạng hóa sản phẩm từ cá tra.
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh: “Có thể nói đây là cụm công nghiệp sản xuất sản phẩm cá tra Việt Nam; Ứng dụng công nghệ hiện đại nhất hiện nay, từ khâu tổ chức sản xuất giống đến nuôi thương phẩm hoàn toàn tự động, có chế độ điều tiết từ nguồn nước, kiểm soát môi trường nước đến ứng dụng thực phẩm.
Thông qua sự kết hợp này cho thấy ngành cá tra đang tái cấu trúc theo hướng không chỉ hiện đại mà còn khẳng định vai trò số một trên thị trường quốc tế trong việc cung cấp đầu ra, cũng như sản phẩm sạch cho nhu cầu hội nhập quốc tế đối với nông sản Việt Nam. Điều đặc biệt ở đây không chỉ là ứng dụng công nghệ cao mà còn thể hiện hướng đi của nền kinh tế tuần hoàn, với chuỗi sản phẩm hơn 50 loại”.
Cá tra là một trong hai mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của tỉnh An Giang. Để phục hồi ngành cá tra trong điều kiện khó khăn, mới đây tỉnh đã đẩy mạnh triển khai chuỗi sản xuất giống cá tra 3 cấp chất lượng cao.
Cụ thể, có 4 doanh nghiệp được mời gọi đầu tư vào
